Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội chiều 22/7, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có phát biểu chia sẻ một số thông tin về tình hình kinh tế xã hội và ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021.

Dồn nguồn lực để hỗ trợ địa phương chống dịch

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2021, đại dịch đã tác động sâu sắc đến mọi mặt của tình hình kinh tế xã hội. 6 tháng đầu năm, kinh tế tăng trưởng 5,64%, nhưng chủ yếu là từ tháng 1 đến tháng 4. Tuy thu NSNN 6 tháng vẫn đạt 58% dự toán, nhưng từ tháng 5 thu ngân sách đã giảm 32 nghìn tỷ đồng, tháng 6 giảm thêm 40 nghìn tỷ đồng và dự kiến tháng 7 sẽ giảm thêm 70 – 80 nghìn tỷ đồng. Do ảnh hưởng của dịch bệnh, các ngành dịch vụ nhà hàng, khách sạn, hàng không, vận tải… gần như đình trệ. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa gần như không có việc làm, nợ thuế tăng cao, nguồn vốn rất khó khăn. Vừa qua, đã có nhiều vụ tín dụng đen bị công an xử lý, trong đó có nhiều vụ việc là cho vay nặng lãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đảo nợ.

Trước tình hình kinh tế khó khăn như vậy, Chính phủ đã tiếp tục thực hiện chính sách giãn hoãn thuế đến 31/12/2021. Đồng thời, tập trung nguồn lực mua vaccine với số lượng là 61 triệu liều trong đợt 1, trong tổng số kế hoạch 150 triệu liều với tổng kinh phí khoảng 25,2 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh vai trò trọng yếu của nguồn lực NSNN, Chính phủ đã thành lập Quỹ Vaccine phòng chống dịch Covid-19 để huy động sự chung tay của cộng đồng phòng chống đại dịch và đã đến nay đã tiếp nhận hơn 8,2 nghìn tỷ đồng.

Xác định tình hình từ nay đến cuối năm còn khó khăn, Bộ Tài chính hiện đang theo sát hàng ngày tình hình thu ngân sách để điều hành chi. Bộ cũng đã cùng với Bộ Lao động, Thương binh và xã hội tham mưu cho Chính phủ ban hành gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng (Nghị quyết 68), đồng thời giảm 30 loại phí, hỗ trợ các tỉnh, cấp kinh phí các bộ ngành chống dịch. Khẳng định đây là những nỗ lực lớn của Chính phủ trong chống dịch, Bộ trưởng nêu rõ Chính phủ rất quyết tâm dồn nguồn lực hỗ trợ địa phương, cùng các bộ ngành để tạo cơ sở tốt nhất cho các địa phương phòng chống dịch.

Hoàn thiện thể chế để thúc đẩy phát triển kinh tế

Bên cạnh công tác phòng chống dịch và phát triển kinh tế xã hội, một vấn đề nữa được Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh là công tác hoàn thiện thể chế, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, ngăn chặn thất thoát lãng phí và tạo đột phá để thúc đẩy phát triển kinh tế. 6 tháng qua, Bộ Tài chính đã tham mưu với Chính phủ về 20 Nghị định, hiện Chính phủ đã ký và ban hành 16 Nghị định. Ngoài ra, còn thêm 4 Nghị định đã được trình tiếp và 2 Nghị định đang được soạn thảo.

Một số các Nghị định đã ban hành là Nghị định 52/2021/NĐ-CP quy định việc gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021; Nghị định 44/2021/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid-19; Nghị định 67/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công; Nghị định số 60/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập…

Trong đó, Nghị định 60 khắc phục nhiều hạn chế của Nghị định 16 về đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó phân loại các đơn vị theo mức độ tự chủ, quy định rõ ràng về tự chủ trong đầu tư xây dựng cơ bản, hướng dẫn các đơn vị thực hiện liên doanh liên kết… gỡ nút thắt cho các đơn vị phát triển. Còn ở Nghị định 67 phân cấp quản lý về để địa phương, bộ ngành quyết định, Bộ Tài chính chỉ có ý kiến với các tài sản có giá trị trên 500 tỷ đồng…

“Chỉ khi những nút thắt pháp lý được tích cực giải quyết, thể chế được hoàn thiện thì lúc đó có thể mới nói đến chuyện đẩy mạnh cải cách hành chính, nếu không không ai dám làm vì xung đột, vướng mắc rất nhiều”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh và nêu ví dụ về những chồng chéo, xung đột giữa các quy định hiện tại Luật Đất đai, Luật Đầu tư…

Không chỉ ở các luật, nhiều vướng mắc lớn hiện nay cũng tồn tại ở các Nghị định, Thông tư. Mới đây, Bộ Tài chính đã đề nghị Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và môi trường sửa Nghị định 44 hướng dẫn phương pháp xác định giá đất. Theo Thông tư 36 hướng dẫn Nghị định, việc xác định giá đất có đến 5 phương pháp và cả 5 phương pháp này đều thiếu nhất quán, minh bạch, nói cách khác là chưa chính xác. Bởi cùng một phương pháp tính giá nhưng mỗi người có thể tính ra một giá khác nhau, từ đó dẫn đến rất nhiều sai phạm, thất thoát lâu nay liên quan đến đất đai. Mặc dù Luật Đất đai dự kiến được sửa đổi năm 2023, nhưng những quy định dưới luật có thể sửa được ngay, mà trong đó xác định giá đất là vấn đề rất cấp thiết, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.

Bội chi ngân sách năm 2019 giảm còn 2,67% GDP

Trước đó, tại phiên họp Quốc hội sáng 22/7, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày ờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2019.

Theo tờ trình, quyết toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2019 là 1.553.611,589 tỷ đồng, tăng 10,1% (142.311,589 tỷ đồng) so với dự toán chủ yếu do tăng thu từ các khoản thu về nhà, đất, thu khác ngân sách, thuế xuất nhập khẩu và thu từ dầu thô; ngân sách trung ương (NSTW) tăng (gồm cả nguồn viện trợ) 33.450,42 tỷ đồng, ngân sách địa phương (NSĐP) tăng 108.861,169 tỷ đồng.

Quyết toán chi NSNN là 1.526.892,949 tỷ đồng, bằng 93,5% (giảm 106.407,051 tỷ đồng) so với dự toán. Nguyên nhân chủ yếu do một số khoản chi triển khai chậm nên bị hủy dự toán hoặc chuyển nguồn sang năm sau chi tiếp theo quy định của Luật NSNN.

Phân chia theo lĩnh vực, chi đầu tư phát triển quyết toán 420.779,784 tỷ đồng, bằng 98% (giảm 8.520,216 tỷ đồng) so với dự toán. Chi thường xuyên quyết toán 995.647,182 tỷ đồng, đạt 95,5%, giảm 47.168,818 tỷ đồng so với dự toán. Dự toán chi thường xuyên bằng 63,85% dự toán chi NSNN theo đúng định hướng của Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội và Nghị quyết số 07-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Với kết quả thu chi như vậy, quyết toán số bội chi NSNN năm 2019 là 161.490,73 tỷ đồng, bằng 2,67% GDP thực hiện, giảm 60.509,27 tỷ đồng (1% GDP) so với dự toán.

Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Tài Chính